توضیحات پیشینه دره شهر:
شهر دره‌شهر یکی از کهن‌ترین سکونتگاه‌های انسانی در غرب ایران است و پیدایش آن ریشه در تمدن عیلامی دارد.
در ادامه، تاریخ شکل‌گیری و تحول دره‌شهر را به‌صورت مرحله‌به‌مرحله برایت توضیح می‌دهم 👇
🏺 ۱. دوران باستان – پیدایش اولیه
-
دوره عیلامی (حدود ۳۰۰۰ تا ۶۰۰ پیش از میلاد):
منطقه‌ای که امروز دره‌شهر نام دارد، بخشی از سرزمین باستانی عیلام بود. آثار باستانی متعددی مانند تپه چغاسبز، تپه گلال و تپه زاغه نشان می‌دهد که مردم در این ناحیه از هزاران سال پیش زندگی می‌کرده‌اند.
دلیل پیدایش این شهر در آن زمان، وجود دو عامل مهم بود:-
رود سیمره (یکی از شاخه‌های اصلی کرخه) که آب کافی برای کشاورزی فراهم می‌کرد.
-
دشت‌های حاصل‌خیز در پای کوه کبیرکوه که برای کشاورزی و دامداری بسیار مناسب بودند.
-
🏛️ ۲. دوران ساسانی – شکل‌گیری شهر باستانی دره‌شهر
-
در دوره‌ی ساسانیان (۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی)، دره‌شهر به اوج شکوه خود رسید.
-
در این زمان شهری بزرگ و منظم در نزدیکی شهر امروزی ساخته شد که امروزه به نام شهر باستانی دره‌شهر شناخته می‌شود.
-
این شهر با معماری منظم، کوچه‌های سنگ‌فرش، سیستم آب‌رسانی و حمام‌های عمومی، یکی از نمونه‌های مهم شهرسازی دوره ساسانی است.
-
احتمالاً این شهر همان شهری است که در منابع تاریخی با نام‌های سیمره یا مهرگان‌کدک (Mehrjankadak) از آن یاد شده است.
-
📍 ویرانه‌های این شهر هنوز در جنوب شرقی دره‌شهر امروزی دیده می‌شود و از مهم‌ترین محوطه‌های باستانی ایران به شمار می‌رود.
⚔️ ۳. دوران اسلامی اولیه – ویرانی و مهاجرت
-
پس از حمله اعراب و فروپاشی حکومت ساسانیان، شهر ساسانی دره‌شهر آسیب زیادی دید و به‌تدریج ویران شد.
-
زلزله‌های بزرگ و تغییر مسیر رود سیمره نیز در نابودی آن نقش داشت.
-
مردم باقی‌مانده به نقاط اطراف، از جمله محل فعلی دره‌شهر، مهاجرت کردند و در روستاهای کوچک پراکنده ساکن شدند.
🏡 ۴. دوران صفویه تا قاجار – شکل‌گیری هسته جدید شهری
-
در دوران صفویه و قاجار، دره‌شهر به‌صورت مجموعه‌ای از روستاهای بزرگ و کوچک در دشت سیمره وجود داشت.
-
این منطقه بیشتر محل سکونت ایل‌های لر و لک بود که به دامداری و کشاورزی مشغول بودند.
-
به مرور زمان و با گسترش امنیت و راه‌های ارتباطی، این روستاها به هم نزدیک شدند و هسته اولیه شهر امروزی دره‌شهر شکل گرفت.
🏙️ ۵. دوران معاصر – گسترش شهر امروزی
-
از دوران پهلوی به بعد، با ایجاد جاده ارتباطی ایلام–پلدختر و احداث ادارات دولتی، دره‌شهر به‌عنوان مرکز شهرستان انتخاب شد.
-
به تدریج، ساخت‌وسازهای شهری، مدارس، بیمارستان‌ها و مراکز اداری باعث شد که دره‌شهر به شهری مدرن تبدیل شود.
-
امروزه دره‌شهر یکی از مراکز فرهنگی، کشاورزی و تاریخی مهم استان ایلام به‌شمار می‌آید.
| آبدانان | ||||
| ابطاف سفلی(کلات) | چرمل(کلات) | سیاه گل (کلات) | کن احمدخان(کلات) | مولاب سفلی(کلات) |
| ابطاف علیا(کلات) | چشمه شیرین رشنو (کلات) | سیاه‌گاو(سراب باغ) | کنارجهانگیر(کلات) | مولاب علیا(کلات) |
| انجیره(مرکزی) | چشمه شیرین شاه احمد (کلات) | شمشیرآباد (مرکزی) | گرازان پایین(مرکزی) | هفت‌چشمه(مرکزی) |
| آب‌انار (کلات) | چم شالان(کلات) | شهرک هزارانی(مرکزی) | گل‌گل سفلی(سراب باغ) | وچکاب(سراب باغ) |
| بان گنبد(سراب باغ) | چم‌کبود (مرکزی) | شیلاب(مرکزی) | گل‌گل علیا (سراب باغ) | وچکبود سفلی(مرکزی) |
| پشت قلعه (مرکزی) | حونگه(کلات) | طلور(سراب باغ) | گلهی(کلات) | وچکبود علیا(مرکزی) |
| تپه حمام سفلی (کلات) | دستوار(مرکزی) | علی‌آباد (کلات) | گنداب(مرکزی) | وچکبود(مرکزی) |
| تپه حمام علیا(کلات) | ژیور(سراب باغ) | قدح بالا(مرکزی) | لرغه سفلی(کلات) | ورگر(مرکزی) |
| تپه حمام وسطی(کلات) | سرآب‌نقل(سراب باغ) | قدح پایین(مرکزی) | لرغه(کلات) | یخی(مرکزی) |
| جابرانصار(مرکزی) | سرپله (سراب باغ) | قدرتی(سراب باغ) | ماهوته(مرکزی) | |
| چپوراست(کلات) | سیاه خانی(مرکزی) | کله گراز(مرکزی) | مژاره (سراب باغ) | |
| بدره | ||||
| آبهر پایین(مرکزی) | ترشک (مرکزی) | رضاآباد (مرکزی) | کلم بالا(مرکزی) | مله صفرخان(مرکزی) |
| اسیاوله (مرکزی) | تلخاب (مرکزی ) | زرانگوش(هندمینی) | کلم پایین(مرکزی) | موسی (مرکزی) |
| انارهر(مرکزی) | جابر (مرکزی) | زید (هندمینی) | کله مرد(هندمینی) | هرانمر(هندمینی) |
| آب‌چشمه(هندمینی) | چال‌سر(مرکزی) | زیفل(مرکزی) | گاوان (مرکزی) | ولیعصر (مرکزی) |
| آهنگران (هندمینی) | چنارباشی(مرکزی) | سرتنگ بهرام‌خانی(مرکزی) | گچ کوبان(هندمینی) | |
| بانهلان(مرکزی) | چنارجافری(مرکزی) | شیله (مرکزی) | گله‌دار(هندمینی) | |
| پاکل گراب(مرکزی) | خوش‌قدم (مرکزی) | فدک (هندمینی) | گنجه (مرکزی) | |
| پشت ارشت(مرکزی) | دول گلاب(هندمینی) | کروزا(مرکزی) | مله پنجاب(مرکزی) | |
| دره شهر | ||||
| اسدآباد علیا (مرکزی) | جعفرآباد (مرکزی) | دمرود(ماژین) | کل سفید (مرکزی) | میدان خلف(ماژین) |
| ارمو (مرکزی) | جهادآباد (مرکزی) | دوآب (ماژین) | کله‌باد(ماژین) | میرزاحسین‌آباد(ماژین) |
| اسدآباد سفلی (مرکزی) | جهانگیرآباد (مرکزی) | سرورآباد(مرکزی) | کله‌جوب علیا (مرکزی) | نصرالله‌آباد شهیدبهشتی(ماژین) |
| اسدآباد وسطی (مرکزی) | جوادآباد (ماژین) | شهیدباهنر(ماژین) | کولکنی(ماژین) | هاشم‌آباد (مرکزی) |
| الیاس‌آباد (مرکزی) | چاله سیاه (مرکزی) | شهیدرجائی (ماژین) | کوه‌نشین(ماژین) | همگام(ماژین) |
| ایرج‌آباد (ماژین) | چقاپوکه(مرکزی) | شوره (ماژین) | گدارنمک(ماژین) | هوادول(ماژین) |
| باقرآباد (ماژین) | چم ژاب(مرکزی) | شیخ مکان(مرکزی) | گرزلنگر(ماژین) | وحدت‌آباد (مرکزی) |
| بان زرکه(ماژین) | چم نمشت(مرکزی) | عباس‌آباد (مرکزی) | گرم‌آباد (ماژین) | ورکمره(ماژین) |
| بن باباجان(ماژین) | چناره (ماژین) | علی‌آباد (ماژین) | لاله‌زار (غارت مالگه)(مرکزی) | وزیرآباد (مرکزی) |
| بهمن‌آباد علیا(مرکزی) | حیدرآباد (ماژین) | غلام‌آباد(مرکزی) | لودر (ماژین) | یارآباد علیا(مرکزی) |
| پشته ماژین(ماژین) | دره دول(ماژین) | فاضل‌آباد (مرکزی) | مرادآباد (مرکزی) | |
| پلنگ‌آباد (مرکزی) | دشت‌آباد سفلی(مرکزی) | فتح‌آباد (مرکزی) | مهتابی (مرکزی) | |
| تخت نرم(ماژین) | دشت‌آباد علیا(مرکزی) | فرهادآباد (مرکزی) | مه‌واز(ماژین) | |
| جان میرزا (ماژین) | دلفان‌آباد(مرکزی) | قلعه تسمه(مرکزی) | مه‌واز(ماژین) | |
درباره دره‌شهر بیشتر بدانید…