آتشکده چهارطاقی دره شهر یکی از سازههای تاریخی متعلق به دوران ساسانیان در شهرستان دره شهر، از توابع استان ایلام میباشد. این آتشکده در فهرست آثار ملی ثبتشده است؛ و با توجه به قدمت و سبک معماریاش همهساله موردتوجه گردشگران و علاقهمندان به آثار تاریخی قرارگرفته است.
این آتشکده یکی از مجموع آتشکدههای بهجامانده از قرنهایی است که آیین زرتشت در کشور ایران رایج بوده است. زرتشتیان آتش را مقدس میشماردند و در گوشه و کنار مختلف شهر، آتشکدههایی را برای عبادات و اجرای مراسمهای مذهبی بنا میکردند.
بسیاری از این آتشکدهها با ورود دین اسلام به کشور ایران تخریب گشت؛ و برخی نیز درگذر زمان یا براثر بلاهای طبیعی از بین رفتند. یکی از آتشکدههایی که از تخریب در امان مانده است آتشکده چهارطاقی است. این آتشکده که نشان میدهد روزگاری آتش برای ساکنان این شهر مقدس بوده است، اکنون پس از قرنها به محلی برای بازدید گردشگران تبدیلشده است.
مکان آتشکده
آتشکده چهارطاقی در ضلع شرقی شهرستان دره شهر از توابع استان ایلام، در روستای سرخآباد و بر روی یک تپه مرسوم به تنوره سرخ گچی، مشرف بر جادهٔ دره شهر به آبدانان قرارگرفته است.
تاریخچه آتشکده چهارطاقی
آتشکده چهارطاقی دره شهر مربوط به دوران ساسانیان است؛ و بر اساس مذهب رسمی ساسانیان آیین زرتشتی، بهمنظور عبادت و گرامیداشت آتش بناشده است. قدمت این اثر تاریخی به ۱۴۰۰ سال و به اوایل دوران اسلامی میرسد
معماری چهارطاقی
آتشکده چهارطاقی دره شهر مانند اکثر آتشکدههای عصر ساسانیان که بهصورت یک بنای چهارضلعی گنبد دار بوده است، یک بنای چهارضلعی است که یک گنبد روی آن قرارگرفته است؛ و در هر ضلع یک درگاه طاق دار، درمجموع چهارطاق وجود دارد که ابعاد هر یک ۸۵/۰ در ۳۰/۱ در ۱۵/۱ میباشد. به همین دلیل به آن چهارطاق میگویند.
بر روی گنبد یک دریچه وجود داشته است که این دریچه در هنگام مرمت بستهشده است. اندازه داخل این آتشکده ۲۰/۳ در بیست/۳۲۰ متر است؛ و در قسمت ورودی آتشکده بقایای پلکانی کم شیب به ابعاد یک متر در ده متر وجود دارد. مصالح بهکاررفته در این بنا، قلوهسنگ و گچ میباشد.
ویژگیهای آتشکده چهارطاقی
قرار گرفتن آتشکده چهارطاقی بر فراز تپه سرخ گچی سبب شده است که این بنا در فاصلهٔ دور و در نقاطی از سطح شهر قابلرؤیت باشد. لذا جستوجوی مسیر رسیدن به این آتشکده چندان دشوار نمیباشد.
این اثر تاریخی به ثبت ملی رسیده است؛ و نشاندهنده هویت تاریخی شهرستان دره شهر میباشد. البته بااینوجود، هیچگونه حفاظی برای مراقبت و حفظ آن وجود ندارد. کندهکاریها و نوشتن یادگاری بر دیوارههای این بنا، نشاندهنده نبود مراقبت از این اثر تاریخی است.
بهترین زمان سفر و مسیرهای رفتن به آتشکده چهارطاقی
بهترین زمان بازدید از آتشکده چهارطاقی، فصل بهار تا اوایل فصل پاییز است. بهویژه فصل بهار که آتشکده بر فراز تپههای سرسبز دیدنیتر میشود.
نزدیکترین اقامتگاه و مکانهای دیدنی به آتشکده
نزدیکترین اقامتگاه به آتشکده چهارطاقی دره شهر، اقامتگاه چهارطاقی، واقع در روستای جهانگیر آباد، در یک کیلومتری شهرستان دره شهر از سمت آبدانان میباشد. اقامتگاهی زیبا که گردشگران میتوانند اوقات خوشی را در آنجا سپری کنند. همچنین گردشگران میتوانند به هنگام بازدید از این آتشکده از شهر تاریخی سیمره و همچنین موزهٔ آثار تاریخی شهرستان دره شهر که در فاصلهای نزدیک به آتشکده قرارگرفتهاند، دیدن کنند.
